Badania prenatalne – na czym polegają? Ile kosztuje badanie prenatalne w ciąży?

Badanie prenatalne w ciąży pozwala sprawdzić zdrowie dziecka przed jego narodzinami. Czym są badania prenatalne? Na czym polegają i ile kosztują? Ile badań prenatalnych w ciąży trzeba wykonać? Odpowiadamy na wszystkie pytania.

Spis treści:

1. Badanie prenatalne – co to jest?
2. Badania prenatalne – na czym polegają?
3. Kiedy warto wykonać badanie prenatalne w ciąży?
4. Jak długo trwają badania prenatalne w ciąży?
5. Ile badań prenatalnych w ciąży trzeba wykonać?
6. Czy badania prenatalne w ciąży są refundowane?
7. Ile wynosi koszt  badań prenatalnych wykonywanych prywatnie?
8. Badania prenatalne FMF – co je wyróżnia?

Badanie prenatalne – co to jest?

Pary, przygotowują się do rodzicielstwa, szukają jak najwięcej informacji na temat tego, co to badanie prenatalne oraz test prenatalny. Co to znaczy? To nic innego jak badania wykonywane w czasie ciąży, które mają na celu sprawdzenie zdrowia jeszcze nienarodzonego dziecka. Badania prenatalne wykonuje się w celu wykluczenia lub potwierdzenia chorób genetycznych oraz wad rozwojowych (takich jak np. zespół Downa lub wady cewy nerwowej) na bardzo wczesnym etapie, dzięki czemu możliwe jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia.

Badania prenatalne – na czym polegają?

Badania prenatalne dzielą się na badania prenatalne nieinwazyjne oraz badania prenatalne inwazyjne. Od paru lat w Polsce dostępne są też badania wolnego płodowego DNA.

Badania prenatalne nieinwazyjne opierają się na metodach takich jak: ultrasonografia, testy biochemiczne. Pozwalają one oszacować ryzyko wystąpienia u dziecka nieprawidłowości. Jeśli badania prenatalne nieinwazyjne dadzą nieprawidłowy wynik, ciężarna jest kierowana na badania diagnostyczne, które są inwazyjne.

Do nieinwazyjnych badań prenatalnych zaliczane są np.:

• badanie USG,
• badanie USG 4D,
• test PAPP-A.

Badania prenatalne inwazyjne, inaczej zwane także badaniami diagnostycznymi lub badaniami rozstrzygającymi, opierają się na analizie materiału z otoczenia płodu (na przykład wód płodowych). Wykonanie badań prenatalnych inwazyjnych umożliwia postawienie diagnozy.

Do inwazyjnych badań prenatalnych zaliczane są np.:

• amniopunkcja,
• biopsja kosmówki,
• kordocenteza,
• fetoskopia

Warto wiedzieć: Badania prenatalne nieinwazyjne są bezbolesne oraz całkowicie bezpieczne dla mamy i jej dziecka. Badania prenatalne inwazyjne wiążą się z niewielkim ryzykiem wystąpienia powikłań, jednak są bardzo dokładne.

Badania wolnego płodowego DNA to nieinwazyjne badania prenatalne o wysokiej czułości. Są wykonywane z krwi matki w której jest obecne DNA płodu. Mają wyższa czułość niż test PAPP-a i USG. Wynosi ona ponad 99% dla trisomii 21., co jest porównywalne z czułością amniopunkcji. Jednocześnie są zupełnie bezpieczne i nie wiążą się z ryzykiem poronienia. Są wskazane m. in. w sytuacji podwyższonego ryzyka trisomii w badaniach prenatalnych I trymestru. Prawidłowy wynik badań wolnego płodowego DNA może pozwolić uniknąć amniopunkcji.

Do badań wolnego płodowego DNA należą m. in.:

• NIFTY
• SANCO
• HARMONY
• PANORAMA

Dowiedz się więcej: Czym są testy NIPT?

Kiedy warto wykonać badanie prenatalne w ciąży?

Badanie prenatalne w ciąży powinna wykonać każda kobieta spodziewająca się dziecka. W szczególności jednak jest one zalecane, gdy:

• stwierdzono aberracje chromosomowe u jednego z rodziców,
• wiek ciężarnej wynosi powyżej 35 lat,
• w poprzedniej ciąży lub w rodzinie występowały choroby genetyczne.

Jak długo trwają badania prenatalne w ciąży?

Pary spodziewające się narodzin dziecka, często zastanawiają się, jak długo trwają badania prenatalne. To zależy od rodzaju badania – przykładowo badanie prenatalne w pierwszym trymestrze USG trwa około 40-60 minut, tymczasem badanie wolnego płodowego DNA (test genetyczny) wymaga poświecenia jedynie kilku – kilkunastu minut na pobranie niewielkiej próbki krwi. Na badania prenatalne w pierwszym trymestrze, a także na każdym innym etapie ciąży można przyjść z osobą towarzyszącą np. z partnerem.

Ile badań prenatalnych w ciąży trzeba wykonać?

Niektóre badania prenatalne wykonuje się w każdym trymestrze ciąży – tak jest np. w przypadku badania USG. Poza USG, inne badania prenatalne w pierwszym trymestrze to także: test podwójny (test PAPP-A + beta HCG), test połączony (złożony), test zintegrowany oraz nowoczesne badania wolnego płodowego DNA, w których analizowany jest materiał genetyczny dziecka.

Badania prenatalne w drugim trymestrze to: USG genetyczne, USG połówkowe, test potrójny oraz druga część testu zintegrowanego. W II trymestrze można nadal wykonać także badanie wolnego płodowego DNA. Natomiast badania prenatalne w trzecim trymestrze to USG wykonywane pomiędzy 28. a 32. tygodniem ciąży, dzięki któremu można oszacować prawdopodobną masę dziecka przy porodzie, a także ocenić rozwój narządów i stan łożyska oraz wód płodowych.

Czy badania prenatalne w ciąży są refundowane?

Badania prenatalne są refundowane dla kobiet w wieku powyżej 35 lat. Wynika to z większego ryzyka wystąpienia zespołu Downa oraz innych nieprawidłowości o podłożu genetycznym. Refundacja przysługuje także wtedy, gdy w rodzinie lub poprzedniej ciąży wystąpiły choroby genetyczne, a także, kiedy stwierdzono nieprawidłowości u rodziców. W Polsce nie refunduje się badań wolnego płodowego DNA.

Ile wynosi koszt  badań prenatalnych wykonywanych prywatnie?

Koszt  badań prenatalnych wykonywanych prywatnie zależy przede wszystkim od rodzaju badania:

• badanie prenatalne – 1 trymestr – cena USG wynosi około 150-250 złotych, cena testu PAPP-A wynosi około 250 złotych, natomiast cena badania wolnego płodowego DNA – około 2000-3000 złotych,
• badanie prenatalne – 2 trymestr – koszt badań prenatalnych ultrasonograficznych jest podobny jak w przypadku USG prenatalnego 1 trymestru, cena wynosi około 150-250 złotych,
• badanie prenatalne – 3 trymestr – cena USG 2D, USG 3D oraz USG 4D wynosi odpowiednio: 150-250 złotych,  200-300 złotych oraz około 300 złotych.

Koszt  badań prenatalnych inwazyjnych kształtuje się następująco:

• amniopunkcja – około 1300-2000 złotych,
• biopsja kosmówki około 1500 złotych,
• kordocenteza – około 1000 złotych.

Badania prenatalne FMF – co je wyróżnia?

Badania prenatalne FMF są przeprowadzane zgodnie z obowiązującymi na świecie standardami wymaganymi przez Fundację Medycyny Płodu (Fetal Medicine Foundation). Aby lekarz uzyskał międzynarodową licencję FMF, konieczne jest specjalistyczne szko­le­nie, a także udział w corocznym audycie, celem potwierdzenia poprawności wy­ko­ny­wa­nych ba­dań [1].

Pacjentka, która decyduje się na badania prenatalne FMF, wykonywane pomiędzy 11 a 13+6 tygodniem ciąży, może liczyć na to, że lekarz przeprowadzi badanie dokładnie w taki sam sposób, jak robi się to w ośrodkach angielskich, amerykańskich, niemieckich czy też innych zlokalizowanych na całym świecie, certyfikowanych przez FMF.

W Polsce certyfikat FMF (inaczej zwany także certyfikatem kompetencji w badaniach ultrasonograficznych między 11 a 13+6 tygodniem ciąży) ma 1881 lekarzy (dane aktualne na dzień 22.03.2023 r.) [1]. Pełna lista certyfikowanych sonografistów znajduje się na oficjalnej stronie Fetal Medicine Foundation.

Źródła:

1. https://www.fetalmedicine.org/fmf-certification-2 [dostęp: 22.03.2023 r.]

2. https://fetalmedicine.org/lists/map/attendants/1 [dostęp: 22.03.2023 r.]

---

Zdjęcie główne: https://pl.freepik.com/